Amund Grimstad

TEATER

«Tartuffe»

Rogaland Teater, Teaterhallen
Av: Molière og Rolf Alme
Regi, scenografi og kostyme: Rolf Alme
Med: Even Stormoen, Mette Arnstad, Eva Ragnhild Jørgensen Tysse, Marianne Holter, Oddrun Valestrand, Espen Hana og Anders Dale

Ei ganske annleis framsyning med sine heilt eigne premiss, men godtek du dei, er dette rett så underhaldande.

Kåte, religiøse sjarlatanar har eksistert til alle tider. Det får vi stadige prov på, og Molières bitande komedie frå 450 år attende syner at lite er endra. Tartuffe (Anders Dale) er ein religiøs juksemakar som innyndar seg hjå storfamilien til Orgon (Even Stormoen) og mor hans, Madame Perneille (Mette Arnstad). Der overtek han mye av styringa gjennom løfte om å kome til paradis etter døden om dei berre følgjer hans pipe. Akkurat slik religiøse leiarar har gjort i tusenvis av år. I Molières komedie, som måtte omskrivast to gongar før han kunne presenterast for Ludvig XIV, er oppgåva å avsløre svindlaren.

Formspråk, dialog, eller rettare deklamasjon, slik det var i 1660-talets Paris, ville ha vore ganske uinteressant og langt frå underhaldande for dagens publikum. Difor har Rolf Alme halde seg langt unna omsetjingane til Halldis Moren Vesaas og André Bjerke, og i staden laga sin eigen moderne parafrase over komedien, ei framsyning som tek opp i seg ulike element frå antikkens greske kor gjennom Molières og Holbergs komediar til dagens multimediale metateater.

Det er blitt ein kakafoni av ei teateroppsetjing, i indre konflikt og samstundes i dialog med seg sjølv, og ei særs fargerik framsyning der det meste er i svart/kvitt. Alme gjer overspelet til ei kunstform, gjev blaffen i kjønnsroller, let Espen Hana bli ei overtydande tenestejente med kraftig skjeggvekst, og Oddrun Valestrand ein like truverdig svoger og svigerson til Orgon. Slik snur han opp ned på teaterkonvensjonar, leikar seg med publikum og nyttar populærmusikalske referansar og videoprojeksjonar på eit utsøkt og samstundes humoristisk vis.

Godt ensemblespel er Rogaland Teaters varemerke, og her er dei nok ein gong på sitt beste,. Kanskje er framsyninga litt i lengste laget, kanskje er ho litt repeterande. Men dette er ei oppsetjing som er tufta fullstendig på eigne premiss. Om du godtek dei, vil du ha ei verkeleg underhaldande stund i teateret.

TEATER

«Hedda Gabler»

Rogaland Teater, Hovudscena
Av: Henrik Ibsen
Regi og bearbeiding: Audny Chris Holsen
Scenografi og kostyme: Åse Hegrenes
Koreograf: Sigrid Edvardsson
Komponistar: Halvor Lillesund og Vegard Fossum
Med: Helga Guren, Marko Kanic, Nina Ellen Ødegård, Line Starheimsæter, Svein Solenes og Mattias Lech

Ei velspela framsyning som vil så mye, og som er særs tydeleg i uttrykket, men på same tid ganske uklår i problematikken.

Hedda Gabler er ei av Henrik Ibsens mest gåtefulle kvinner, og her ligg nok også mye av fascinasjonen for hovudpersonen i dette dramaet frå 1890. Kva er det med denne kvinna som har verda for føtene sine, kan få den ho vil, men som vel den litt grå akademikaren Jørgen Tesman, kjeder seg til døde, og driv eit vondskapsfullt intrigespel der ho til slutt fell for eige grep? Med undertittelen «En uløst gåte» er det dette Rogaland Teater og regissør Audny Chris Holsen vil freiste å utforske, og til det nyttar dei eit spel i fleire lag der undermedvitet har fått ein sentral og synleg plass.

Rogaland Teater har vald ein modernisert og fortetta presentasjon der scenografien til Åse Hegrenes er eit relativt lekkert interiør som nok kan vere i dag, og der det naturlege talemålet kan tyde på det same, men der handlinga elles er relativt tidlaus. Det er eit godt val. I opningsscena sit Hedda (Helga Guren) ved pianoet, nett heimkomen frå ei dødskjedeleg bryllaupsreise og fanga i sitt eige hus. Iført ein fargesterk slåbrok, medan alle dei andre er kledd langt meir diskret, er det aldri nokon tvil om kven dette dreier seg om.

I det relativt nake rommet, heng det to pistolar på veggen. Påfallande tydeleg. Og i framhaldet av opningsscena blir det straks minst like tydeleg at Hedda er ei bortskjemd kvinne, blotta for empati og interesse for andre enn seg sjølv. Dette poenget at alt skal vere så synleg, denne mangelen på nyansar og spel på det subtile, er diverre gjennomgåande i heile framsyninga, og er oppsetjingas største problem.

For å utforske gåta Hedda Gabler, nyttar Holsen spel med fleire lag der undermedvitet blir visualisert ved at skodespelarane er til stades i rommet, men usynlege for dei andre, gjerne med stiliserte koreografiske rørsler som skal symbolisere stemning og sinnstilstand. Det er eit godt grep, men gjennomføringa er ikkje alltid like vellukka, og tidvis kan det verke noko forvirrande.

Helga Guren er ruvande og dyktig som den Hedda regissøren vil at ho skal vere. Ho er trygg, heile tida til stades med ein naturleg autoritet, og spelar ut det infame intrigespelet sitt med sikker hand. Dette er ei dame med makt, og som veit å nytte henne. Problemet med rolla ligg ikkje hjå Guren som gjer ei framifrå tolking innanfor dei rammene ho har fått, men i regien der Holsen har vald det overtydelege. Medan dei andre aktørane får vere heile menneske med nyansar og fleire sider, blir Hedda presentert som gjennomgåande vond. Marko Kanic som Jørgen Tesman spelar avdempa og truverdig slik at vi forstår den litt naive og fagorienterte, men ikkje alt for dyktige akademikaren som er ganske blind, og opp til halsen forelska i kona si. Og Nina Ellen Ødegård gir nye sider til den ofte litt sjølvutslettande Thea Elvsted, som her blir Heddas rake motsetnad, ei sterk kvinne, ikkje i kraft av makt, men av mot til å ta eigne val og stå for dei. Og i ein del av dialogane mellom Hedda og kvar av desse to er det tidvis elektrisk.

Når scenografien blir særs symboltung mot slutten, Heddas verd og spelerom blir trongare og trongare både fysisk og reelt, og makta forvitrar, vel ho å ta sitt eige liv. Kva er det som gjer at ei kvinne tar det valet? Det er vegen dit som er den uløyste gåta teateret ønsker å seie noko om. Men når Holsen insisterer på å syne ei ganske statisk intrigant Hedda, og ikkje gir ho dei naudsynte nyansane, blir det også nokså uforståeleg kva som gjer at ho som i starten formeleg eig verda, etter to intense døgn vel å forlate henne. Dermed forsvinn ein del av truverdet. Og den uløyste gåta er framleis minst like uløyst.

Det er synd, for dette er ei framsyning med glitrande spel, diskret men effektfull, og etter kvart særs symboltung scenografi, og ikkje minst fine tilløp til å freiste å forklare kva som skjer i det undermedvitne.

TEATER

«Lilly Valentin»

Teatret Vårt, Arbeideren, Ålesund
Av: Willy Russell
Omsett av: Morten Krogstad
Dialektbearbeiding: Astrid Overaa
Regi og visuelt uttrykk: Philipp Stengele
Lys: Jonas P A Fuglseth
Med: Astrid Overaa

Willy Russells monolog frå 1986 om den middelaldrande arbeidarklassehusmora Shirley Valentine frå Liverpool som stikk av frå mann og heim til ein fjorten dagars tur til Hellas der ho finn att seg sjølv og sitt eige liv og deretter bestemmer seg for å bli, er for lengst blitt allemannseige. Filmatiseringa frå 1989 med Pauline Collins i hovudrolla vann ei rekkje priser og blei ein megasuksess, og her heime vil dei fleste hugse Anne Marit Jacobsens versjon på Nationaltheatret frå same år, ei oppsetjing som blei så populær at ho måtte flyttast frå amfiscena til teaterets hovudscene. Mindre kjend er det at Astrid Overaa framførte monologen på Teatret Vårt i Møre og Romsdal for femten år sia i regi av Erik Ulfsby. Også det ein produksjon som gjekk for fulle hus og vel så det.

Mye vatn er runne i havet sia den gongen, og det er eit ope spørsmål om historia har same sprengkraft i dag, tretti år etter at ho blei skriven. Lilly Pedersen med jentenamnet Valentin er ei husmor som må snakke til veggen for å få til ein fornuftig samtale i eit ekteskap som for lengst har gått i stå. Stikk i strid med all pliktkjensle, vågar ho likevel å takke ja til venninnas invitasjon om å bli med til Hellas. Og med opne auge let ho seg der forføre av ein grekar, før ho til slutt nektar å reise heimatt. For tretti år sidan var dette relativt grensesprengjande og ganske uhøyrd. Men kvinner på 40 – 50 er ikkje lenger middelaldrande, og sjølv om mange framleis lever i innestengde ekteskap, er det ikkje noko spesielt sensasjonelt med ei dame som bryt ut og finn att livet sitt.

Då Teatret Vårt sette opp Lilly Valentin i 2003 var Astrid Overaa femten år yngre og om lag like gamal som Lilly i originalmanuset. Det nye når teateret nå set opp att monologen, er at Overaa spelar ei 61 år gamal dame der alderen er langt meir openberr og det kroppslege forfallet har kome lenger. Det er ein adapsjon som gjer at historia med eitt blir mye heftigare, og ikkje minst utfordrande for fordommane våre.

I eit heilt nake scenerom med berre ei handlevogn, og etter kvart ein koffert som rekvisitt framfører Overaa monologen. Regien er denne gongen ved Philipp Stengele. For to år sia fekk han to Heddanominasjonar for oppsetjinga av William Shakespeares «Othello» for ungdom, også det for Teatret Vårt. Tekstbearbeidinga som han gjorde der, var framifrå, og dette har han tatt med seg og vidareført i «Lilly Valentin». Saman med Astrid Overaa har han laga ei oppsetjing der det er autentisiteten og dei mange gjenkjenningsmomenta i teksten og små detaljar i framføringa hennar som skapar det heile. Morten Krogstads omsetjing er bearbeidd vidare til eit levande og munnleg sunnmørsk. I tillegg er handlinga lagt til Ålesund i dag, og det er gjort mye godt arbeid med den lokale tilpassinga av innhaldet. Willy Russells originaltekst er svært god, reflekterande og full av kvardagsfilosofi til å kjenne seg att i. Og den bearbeidinga og tilpassinga som Stengele og Overaa har gjort, yter teksten stor rettferd samstundes som dei vidareutviklar han og gir han langt meir autentisitet. Overaa er inderleg, varm, klok, reflekterande og overtydande på scena, ho er trygg i spelet, eig publikum og i den særs teksttunge rolla er det lett å bære over med at det blei litt suffli på premieren.

Både med tanke på #metoo i haust, og på at denne vel tretti år gamle historia ikkje lenger er like oppsiktsvekkjande, må eg vedgå at eg var litt skeptisk før premieren laurdag. Men Stengele og Overaa feide all tvil til sides, og eg laut meg både sjarmere og forføre. Eitt er at det er ein framifrå tekst og ei god historie, men den nytolkinga Stengele og Overaa har gjort, bringa med seg mange nye og spennande dimensjonar, som til dømes oppgjeret med  tabuførestillingane vi har knytt til alderdom og kroppsleg forfall. Alder er først og fremst eit tal, og det er aldri for seint å leve.

TEATER

«Ubu»
Trøndelag Teater, Hovudscena
Etter «Kong Ubu» av Alfred Jarry
Omsett av: Kjell Helgheim
Konsept, tekst og regi: Tomi Janežič
Scenografi: Branko Hojnik
Kostyme: Marina Sremac
Koreografi: Katja Legin
Lysdesign: Eivind Myren
Med: Karl-Vidar Lende, Stine Fevik, Mari Hauge Einbu, Mads Bones m. fl.

Då Alfred Jarrys «Ubu Roi» hadde premiere i Paris i 1896 blei det total skandale og oppsetjinga blei tatt av plakaten same dag. Både i form og innhald braut stykket med alle teaterkonvensjonar og blei forløparen for både det absurde og det meir moderne og politiske teateret, samt for kunstretningar som surrealisme og dadaisme.

Handlinga dreier seg om Ubu (Karl-Vidar Lende) som styrtar kongen i Polen, kjøper seg popularitet før han blir ein maktsjuk despot som herskar gjennom drap og grov utbytting. Nå har Trøndelag Teater henta inn det kunstnarlege teamet frå suksessoppsetjinga «Doppler» frå 2016 og latt dei lage ein parafrase over Jarrys tekstar og hendingane rundt urpremieren, ei framsyning som både går inn i og kommenterer seg sjølv og verda for øvrig. Det er ei stor og dristig satsing både fysisk, kunstnarleg og i bruk av verkemiddel, og det er brot på og leik med konvensjonar.

Teatersjef Kristian Seltun skal ha ros for å satse så vågalt og politisk på hovudscena. Regissør Tomi Janežič følgjer i grove trekk narrativet til originalen, men der scener og tablå kjem langt frå kronologisk, og der stadige brot gjer at du aldri veit kva som ventar deg. Han nyttar heile scenerommet, salen og publikum, tar inn både eit heilt musikkorps og nye statistar frå kveld til kveld, boltrar seg i teatralske verkemiddel og konvensjonar som han like ofte bryt med den største sjølvfølgje. I like stor grad som dette er ein parafrase over «Kong Ubu», er det ein kommentar til scenekunsten og ikkje minst til verda i dag. Det er absurd, det er opprørsk, og det er fullstendig annleis.

Alt dette er både vel og bra, men etter at Jarry lagde ein godt førebudd skandale i 1896 har det skjedd mye med scenekunsten. Det er lite att som kan provosere eit etter kvart ganske blasert publikum, og blod, bannskap og bæsj gjer det i liten grad. Her ligg produksjonens størte dilemma. Distansen til det politiske og opprørande blir for stor til å gjere noko med oss, og i staden for å røske i publikum, eller syne oss at Jarrys visjonar er blitt røyndom, blir vi stort sett berre underhaldt. Vi følgjer dei mange innfalla, humrar og ler, gler oss over særs dyktige skodespelarar med ein energisk og infam Karl-Vidar Lende i spissen, let oss imponere over improvisasjonskunsten deira, finn nok framsyninga litt lang, men har ein opplevingsrik kveld i teateret. Det er blitt ein skikkeleg happening av ei framsyning. Men det var vel neppe berre det Janežič ønska å oppnå?

TEATER

«Rotsekk»
Turnéteatret i Trøndelag, Verkstadhallen i Trondheim
Av: Ole Christian Gullvåg og Aslak Moe
Regi: Aslak Moe
Med: Ole Christian Gullvåg

Eit varmt, ærleg, særs personleg og ikkje minst innsiktsfullt gløtt inn i eit univers som kan verke ganske uforståeleg for mange av oss.

Kva er det som gjer at tilsynelatande heilt vanlege, oppegåande og intelligente menneske kan stå nærast i affekt og rope: «Hate, hate, hate Molde by!»? For dei fleste av oss er dette ganske uforståeleg, og etter å ha sett Ole Christian Gullvågs monolog «Rotsekk», er det framleis synd å si at eg har kome til full forståing, men eg skjønar likevel at spørsmålet er langt meir samansett enn som så.

Ole Christian Gullvåg er ein særs dyktig, hardt arbeidande og seriøs skodespelar eg har både sett og meld med stor interesse dei siste åra. Så syner det seg at han i tillegg er ein langt over gjennomsnittet fotballfrelst Rosenborgsupportar, ein som identifiserer seg i så stor grad med laget sitt at han seier at det var VI som tapte eller vann, og ikkje dei, for DEI er alle dei andre; Skeid og Moss og Sogndal, for ikkje å seie Molde, medan VI er Rosenborg. Om dette identitetsspørsmålet og mye meir har han nå laga teater, og i kveld var det urpremiere på monologen «Rotsekk» i Verkstadhallen i Trondheim før framsyninga skal ut på turné i det nye storfylket.

Det heiter at fotballen er rund, men då er det nærliggjande spørsmålet korleis han samstundes kan gjere så mange tilhengjarar så til dei gradar firkanta? Dette har eg aldri fått noko godt svar på, men Gullvåg er faktisk i nærleiken med denne monologen. Nake og ærleg fortel han om oppvekst i Nordland der det naturlege valet for ein unggut ville vere å heie på Bodø/Glimt, men korleis ein tur til Trondheim opna auga hans for noko større, noko som etter kvart blei nesten religiøst, ja kanskje meir enn det, nemleg fascinasjonen for Rosenborg. Og når den vesle familien flyttar til Trondheim medan han framleis er ein yngling, og Lerkendal er i ti minutts gangavstand frå heimen, er både lykka og løpet lagt. Om dette fortel han varmt, inderleg og ganske nådelaust ærleg med ikkje så reint lite sjølvironi. Vi ler både av og med han, og forstår etter kvart at dette er identitet, og meir enn det; det er openbert heilt eksistensielt. Det er mye humor, det er litt trist, og det er det mest innsiktsfulle eg nokon gong  har fått presentert om å vere fotballfrelst. Eg var på nippet til å skrive fotballgal, og er freista til å omtale Gullvåg som ein fotballnerd, men framsyninga gjer noko med meg som får meg til å moderere språkbruken.

Ope, ærleg og med mye humor fortel han om supportarens opp- og nedturar, om kor omfattande kjærleiken er til fotballen generelt, men til Rosenborg spesielt, og ikkje minst om problema med å bli forstått og akseptert av teatervenner for denne ikkje veldig intellektuelle interessa. Og på same tid fortel han meir personlege historier om eigen oppvekst, familie og etter kvart temmeleg private forhald. Og eg tar meg i å lure på kvifor han må ta med dette i ein elles ganske humoristisk sak om det eigentleg heilt uvesentlege fenomenet fotball.

Men medan vi let oss underhalde, humrar og ler som om vi er og ser ein relativt god standupkomikar, og guarden er nede, slår Gullvåg med eitt ganske hardt attende og treff så det kjennest. Det personlege er ikkje litt teatralsk staffasje i all humoren. Dette er langt alvorlegare enn som så, låtten set seg fast i halsen og blir erstatta med ein klump medan vi slit med tårene og heilt andre kjensler. Eg skal ikkje røpe noko av narrativet, men Gullvåg fortel ikkje ei historie om ein vanleg fotballforelsking, men noko langt større og meir eksistensielt, og etter kvart forstår vi at alt i livet heng saman med alt.

Dette er Ole Christian Gullvågs personlege beretning og historie, men ho er skriven i samarbeid med og regissert av Aslak Moe. Det er ikkje eit tilfeldig val. Moe har dei siste åra instruert tre heilt ulike, men samstundes særs sterke monologar. Først var det Thomas Byes litt undrande «0 + 0 = 4» om saka mot Fredrik Fasting Torgersen (2014). Så kom Morten Joachims «Fire begravelser og ett bryllup» i 2016, og nå denne. I alle tre har Moe greidd å skape forteljarteater som held interessa hjå publikum heile tida, små dramaturgiske grep og vendingar som gjer at tilskodaren blir halde fast og må følgje med. Og sjølv om Morten Joachims historie handlar om at han på stutt tid gravla sine fire næraste på grunn av rusbruk, medan Gullvågs monolog meir er om ein altomfemnande og relativt ufarleg fascinasjon, er det likevel forbausande mye likt i dei to framsyningane som båe handlar om ulike junkies, om avhengigheit og om nære relasjonar. Og om kor skjørt og vanskeleg livet kan vere.

Saman med Aslak Moe har Ole Christian Gullvåg gitt oss eit varmt, personleg og nådelaust ærleg innblikk i livet og kvardagen til ein fotballfrelst person som til liks med oss alle er langt meir enn berre ein diagnose eller klistrelapp, men eit heilt menneske med ein lidenskap eg framleis ikkje fullt ut kan forstå, men som eg likevel nå ikkje er like fordomsfull mot. Og sjølv om han framleis «hate Molde by», trur eg dette er ei framsyning som godt kan bli vist til fansen på Røkkeløkka, på Guldbergaunet eller kor det måtte vere at det finst folk som både har menneskelege trekk, kjensler og problem, og som samstundes er glade i fotball.

TEATER

«Sluttspill»
Trøndelag Teater, Gamle scene
Av: Samuel Beckett
Omsett av: Jan Erik Vold
Regi: Øyvind Brandtzæg
Scenografi og kostyme: Katrin Bombe
Lysdesign: Roger Indgul
Med: Trond Peter Stamsø Munch, Jon Lockert Rohde, Hallbjørn Rønning og Wenche Strømdahl.
 

Etter kvart som verda blir stadig meir absurd, framstår Samuel Becketts dramatikk i dag nesten som sosialrealisme.

Det er dryge seksti år sia Samuel Beckett skreiv «Sluttspill», det dramaet som ved sia av «Vente på Godot» er hans viktigaste og mest spela. Båe skildrar ein endetidssituasjon og den totale meiningsløysa gjennom absurd og tilsynelatande inkjeseiande dialog. Men medan Vladimir og Estragon i «Vente på Godot» i det minste har noko å sjå fram til, er det total håpløyse for Hamm og Clov, dei to hovudpersonane i «Sluttspill». Til gjengjeld er her ein god porsjon humor, og i den grad det er mogeleg å gjere sjølvstendige regigrep ved oppsetjing av Becketts drama, er det den underliggjande komikken som er det viktigaste særmerket ved Øyvind Brandtzægs presentasjon på Trøndelag Teaters gamle scene.

I eit tilnærma lukka rom, og i ein situasjon som kan vere etter ein katastrofe, eller på anna vis ved slutten av tilværet, held Hamm (Trond Peter Stamsø Munch) og tenaren hans, Clov (Jon Lockert Rohde), til. Hamm er blind og kan ikkje gå, medan Clov har ein skade så han ikkje kan sitje. Verda utanfor får vi berre små innblikk i via to små vindauge høgt oppe på veggen. Kva som rører seg der ute, veit vi lite om, men det meste tyder på at det er minimalt att av normalt liv.

Gjennom ein absurd og særs velspela dialog mellom herre og tenar, gir Munch og Rohde oss innblikk i eit  meiningslaust tilvære fritt for nyansar. Men gjennom Roger Indguls lyssetting, som heile tida skiftar mellom det dunkle og det nesten sterilt opplyste, greier teateret likevel å gi oss ein nyanserikdom som ein eigen undertekst, noko som på same tid både kontrasterer og understrekar innhaldet, eller innhaldsløysa, om du vil.

Etter kvart syner det seg at Hamm og Clov ikkje er åleine i rommet. Opp av to søppelkasser kjem Nagg (Hallbjørn Rønning) og Nell (Wenche Strømdahl), foreldra til Hamm, openbert plassert i kassene medan Hamm ventar på at dei skal døy, for i dette universet er det den reindyrka kynismen som rår. Rønning og Strømdahl spelar med ein nesten apatisk mangel på mimikk og kjensler, men nettopp difor greier dei også å kontrastere meiningsløysa med nesten kjærlege og varme tilbakeblikk på levde liv.

Detaljerte og nitide scenetilvisingar frå Beckett, og alt for strenge krav frå rettigheitseigarane, gjer at handlingsrommet ikkje blir særleg stort for korkje scenograf eller regissør. Likevel har båe greidd å leggje til litt av eigen signatur gjennom stikkorda humor og distanse. Øyvind Brandtzæg let skodespelarane bruke god tid og ta lange pausar. I kontrast med det dystopiske har han i svært stor grad greidd å få fram meir enn vanleg av den komikken og humoren som ligg både i Becketts undertekst, og sjølvsagt i det totalt absurde. Scenograf og kostymedesignar Katrin Bombe har oppnådd det same ved små detaljar som å utstyre Clov med ein hettegenser med eit tilsynelatande heilt malplassert motiv. Og sjølv om det lukka scenerommet er gitt, har ho også greidd å skape eit sterkare inntrykk av eit litt distansert titteskap ved å la scena vere eit rom i rommet, ein boks som blir drege fram ved stykkets opning og attende ved teppefall.

Med dagens statsleiarar som har gjort det absurde til normalitet, kan ein meine at «Sluttspill» har fått ny aktualitet. Men sjølv om surrealismen er blitt sosialrealisme, og livets uendelege meiningsløyse kanskje er meir openberr nå enn for seksti år sia, trur eg likevel at dramaet har mista noko av den opphavlege brodden, og i dag meir framstår som eit historisk og akademisk titteskap.

(Meldinga stod i Klassekampen måndag den 15. januar 2018.)

Klassekampen har bede meg og dei to andre faste teatermeldarane i avisa om å liste opp årets topp tre blant dei utallege produksjonane som har hatt premiere i løpet av 2017. Vi har til saman meld 70 oppsetjingar i avisa. Sjølv har eg sett litt over 75 framsyningar på 19 ulike teater over heile landet frå Rogaland Teater i sør til Beaivváš og Hålogaland Teater i nord, og eg har skrive melding av 53 av dei, derav 37 i avisa og 16 berre på blogg. Her er mi topp-tre-kåring. Landet vårt er stort og mangslungent, og det er framleis slik at det viktigaste ikkje alltid finn stad i Oslo. Spesielt gledeleg er det som skjer i norsk barneteater for tida, med Barne- og ungdomsteatret ved Rogaland Teater, Brageteateret i Drammen, Unge Dramatikere på Trøndelag Teater og Lille HT i Tromsø, og i førarsetet for det heile; – Barneteatret Vårt i Ålesund som set opp den eine nyskapande produksjonen etter den andre.

 

1.

Glassmenasjeriet
Trøndelag Teater

Ein av verdsdramatikkens beste tekstar, presentert minimalistisk, nesten som forteljarteater og i full tillit til forfattar, tekst og ikkje minst publikum. Johannes Holmen Dahl har skapt ei framsyning av dei heilt sjeldne med framifrå spel og der aktørane let orda få henge og dirre i lufta.

2.

Chaplin: Diktatoren
Rogaland Teater

Å gjere teater av ein ikonisk film mange har eigarskap til, er risikosport, men Morten Joachim har greidd å lage innovativt, politisk og underhaldande teater av Chaplins Hitlerparodi frå 1940. Vi er på settet, ser det heile gjennom kameralinsa, og får både filmen og historia om han.

3.

Hamlets pappa er et spøkelse
Barneteatret Vårt, Ålesund

Under Cecilie Lundsholts leiing er Barneteatret Vårt i ferd med å revolusjonere scenekunsten for barn. I eit utal sjangermessig ulike produksjonar har dei laga eksperimentelt og godt teater. Å gjere Hamlet forståeleg for 6-åringar får stå som representant for alle produksjonane deira.

(Oppsummeringa av teateråret 2017 stod i Klassekampen fredag den 29. desember 2017.)