Amund Grimstad

Kari Trestakk    

RÅSTOFF: Kan dette etter kvart bli eit slott? FOTO: AMUND GRIMSTAD

Fritt etter Asbjørnsen og Moe
Konsept: Anne Helga Henning og Barbro Djupvik
Regi: Barbro Djupvik
Installasjon: Anne Helga Henning
Komposisjon, musikk og skodespelar: Siri Gjære
Dansar: Ingeborg Dugstad Sanders
Verkstadhallen, Svartlamon

Ei multikunstnarleg oppsetting som freistar å få fram undringa og skaparemna hjå publikum.

Det er ReMida-festival på Svartlamon i Trondheim med utstilling, konsert, servering, byttemarknad og teater. Fire kvinner med ulik bakgrunn, men med eit sams mål om å skape undring og fantasi, har laga ei multikunstnarleg oppsetting med utgangspunkt i folkeeventyret om Kari Trestakk, og sundag var det premiere i Verkstadhallen på Svartlamon. Barbro Djupvik har teatererfaring både som skodespelar og instruktør, Anne Helga Henning er utdanna biletkunstnar og har jobba mye med og for barn, Siri Gjære er singer/songwriter med bakgrunn frå jazz, men til tider ganske sjangeroverskridande, og Ingeborg Dugstad Sanders er dansar og for tida aktiv i både DansiT og Danselaboratoriet i tillegg til eigne produksjonar. Med desse ulike kunstfelta i bagasjen, har dei  fire laga eit interaktivt og visuelt fortellarteater med mye innslag av dans og musikk, og med rikeleg råstoff for fantasien.

Eventyret om Kari Trestakk og den blå stuten er opphavleg presentert i Asbjørnsen og Moes samling av folkeeventyr, og er ei ganske langdryg og repeterande fortelling som på mange vis liknar historia om Askepott. I ei tid då ungane kan ha fleire stesysken enn sysken, og stemor er nesten like vanleg som mor, er det neppe heilt politisk korrekt med desse eventyra der stemora og stesyskena utan unnatak er både stygge og vonde. I denne produksjonen har dei difor kutta ut den stygge systera, men til gjengjeld gjort stemora heilt umenneskeleg vond. Og dei har også fjerna siste halvparten der kampen står om å få prinsen slik at historia naturleg sluttar når Kari og stuten kjem fram til slottet. Det er gode val.

I ein scenografi som er meir ein installasjon av likt og ulikt henta ut frå ReMidasenteret, er det lite som i utgangspunktet minnar om skog, slott eller beitemark for oksar. Men slik kong Midas (som har gjeve namn til ReMida) kan få gull av alt han rører ved, er det utruleg kva Anne Helga Henning greier å få ut av dei underlegaste rekvisittar. Eventyret tar til med at Gjære fortel, og Henning og Sanders står som saltstøtter og illuderer trær. Men så går dei tre ut av framføringa, vender seg til publikum og får dei unge i salen til å fortelle korleis prinsessa og oksen skal framførast. Og Sanders tek meldingane og gir masse liv til dei båe. Deretter blir vi med på ei visuell reise gjennom tre skogar og mye slåssing med troll før stuten og prinsessa omsider kjem fram til slottet. Det får vi først ei aning om som eit fjernt Soria Moria som er videoprojisert, men når det skal illuderast, tek dette verkeleg av som eit kreativt prosjekt. Henning innser at oppgåva blir for stor, og inviterer i staden alle dei små byggmeistrane og arkitektane i salen opp på dugnad, og om du har god nok fantasi, så vil du sjå at det etter kvart veks fram eit magisk byggverk som publikum blir invitert inn i.

Denne oppsettinga av Kari Trestakk er ei verkeleg mangefasettert framsyning som i hovudsak vender seg til dei mellom fem og ti, men som nok kan pirre fantasien også til andre aldersgrupper. Den opphavlege historia er nesten halvert, men fortellinga kan nok likevel bli noko lang fordi det er parti som blir litt for dvelande. Produksjonen verkar ikkje heilt ferdig, og kan nok framleis fortettast og raffinerast, men grunnlaget er der så absolutt. Ettersom oppsettinga er interaktiv, er ho avhengig av publikum, og vil endre karakter frå gong til gong. Det set krav til dei tre på scena, og det vi fekk sjå på premieren, synte at dette tok dei på strak arm. Men premierepublikum er diverre premierepublikum sjølv på Svartlamon, og eg trur at ei setting med færre vaksne, og fleire barn i salen vil kunne bli langt meir spennande. Førebels blei oppsettinga berre vist to gongar under ReMida-festivalen, men ho bør absolutt få eit større publikum.

PEPPAR: Reven får peppar i dobbel tyding av bakarane. FOTO: NINA HEDVIG ERIKSEN

HAKKEBAKKESKOGEN
(Klatremus og de andre dyrene i Hakkebakkeskogen)
Av Thorbjørn Egner
Regi: Hallvard Lydvo
Scenografi: Elin Stangnes
Lysdesign: Trond Dybfest
Musikk: Øyvind Jo Heimdal Eik
Produsert og framført av Teaterlaget i BUL Nidaros
Tårnet på Munkholmen, Trondheim

Ei litt surrealistisk, uvanleg morosam, og ganske velspela oppsetting som først og fremst er særs sjarmerande.

Trondheim midt i juni plar vere regn og temperaturar som får deg til å ønske deg til mildare plassar. Men så har vi eit årvisst arrangement som gjer at vi får varmen i oss lell. I år er det 29. gongen teaterlaget i BUL, Nidaros set opp sommarteater i tårnet på Munkholmen, og under over alle under hadde vêrgudane denne gongen sjekka kalenderen før dei gjekk på arbeid, så ventinga i Ravnkloa, båtturen ut og heile settinga var akkurat slik det burde vere på denne tida av året. I det kalde tårnet lèt vi ullpledd vere ullpledd, og lèt oss i staden forføre av eit sjarmerande menasjeri.

Det er  hundre år sia Thorbjørn Egner blei født, og teaterlaget i BUL markerer jubileet ved å sette opp Hakkebakkeskogen. Mye kan seiast om dette høgst tvilsame, utopiske, sosialdemokratiske universet til Egner der antagonismane blir løyste utan større problem, og i strid med både naturen sjølv, biologi og kva som måtte vere berekraftig. Det er ei moralistisk historie utan rot i røyndomen, og ho tar etter kvart til å bli ganske utdatert. Men så er det samstundes ein så viktig del av fellesarven og kulturgrunnlaget vårt, og i tillegg så fullt av humor, sjarm, gode songar og artige figurar, at vi likevel stadig lèt oss forføre. Slik også denne gongen.

Hallvard Lydvo har regissert fleire oppsettingar for BUL, og kjenner både det menneskelege materiellet han har til rådvelde, og dei fysiske rammevilkåra godt. Sommarteatret er vanlegvis av og for dei unge, og dette var ikkje noko unnatak. Berre nokre få vaksne, og resten pur unge, urøynde, men spelevillige aktørar. Og for ei casting! Etter ein ouverture der vi får presentert heile menasjeriet i denne vesle skogen, går vi rett inn i handlinga med ei pangopning med reven. Nadia Kummeneje set standarden frå første strofe, songsikker, scenevand, trygg og hundre prosent tilstades heile tida. – BUL har kosta på seg mygg, var det første eg tenkte, før eg oppdaga at nei da, ho berre song høgt, godt, tydeleg og med god diksjon. Reven er frå Egners hand skurken i historia, men Kummenejes rev er definitivt helten i denne produksjonen. Ho eig framsyninga og har ein mimikk og eit kroppsspråk som kunne ha passert på kva scene som helst. Med eit spel som er prega av rølp og ramp, set ho ein surrealistisk standard som dreg inn i oppsettinga ein ironi Egner ikkje hadde, men som er naudsynt for at denne historia skal ha eit framtidig liv. Om jenta er eit naturtalent, eller om Lydvo har ei ekstremt god hand om personinstruksjonen, eller om det er ein kombinasjon av båe, veit eg ikkje, men reven i denne skogen er ei framsyning i seg sjølv.

Men Lydvo hadde meir i ermet. Det er mange songnummer i oppsettinga, og utan mygg skal det ei trygg og god røyst til for å bere i dei vanskelege akustiske forholda i tårnet. Musikken var denne gongen skore ned til berre Øyvind Jo Heimdal Eik på tangentar. Det fungerte utmerka for då fekk vi tonefølgje i staden for eit orkester som drukna dei unge solistane i lyd. Songnumra var utan unnatak gode og tydelege, og meir kan ein neppe forlange av purunge amatørar.

Tårnet på Munkholmen er korkje fleksibelt eller spesielt eigna til å spele teater. Med ei vanskeleg scenografisk løysing, og med mange unge amatørar blir det sjølvsagt transportscener og tidvis haltande dramaturgi. Men eg lèt det passere for her er så mye anna å gle seg over. Reven er ein fuling, men klatremusa står ikkje mye attende. Gjermund Bungum Gorset er berre elleve år, men er trygg og ikkje minst sjarmerande til tusen i ein tekst- og songtung rolle som den livsnytande hedonisten som står i skarp kontrast til Egners alter ego, den særs moralistiske, og eigentleg litt ufordragelege Morten Skogmus (Sigrid Farstad).

Reven bringer inn mye sjølvironi og god humor, men det som verkeleg ber bod om at dette stykket kanskje likevel kan ha livets rett, er at Lydvo har brakt inn eit kraftig surrealistisk element, som særleg blir tydeleg med elgen. I elgrolla (og rolla som mannen på nabogarden) tar Tor Einar Bekken, til vanleg kjend som ein dyktig musikar med kunstnarnamnet Dr. Bekken, han heilt ut og vel så det, og syner at han har eit komisk talent av det heilt sjeldne. Med eit sirupstreigt underspel som fungerer absurd og særs humoristisk, gir han oppsettinga ein dimensjon som syner at den ironiske dimensjonen kan gi Hakkebakkeskogen eit nytt løft.

Nok ein gong har teaterlaget i BUL, Nidaros laga ei sjarmerande, varm og velspela framsyning som er eigna til å underhalde og more både vaksen og ung. Kanskje er eg lettrørt, men eg lèt meg stadig forføre i det scenografisk umogelege tårnet på Munkholmen.