TEATER
«Ping Pong»
Tigerstadsteatret og Teatret Vårt
Teatret Vårt, Plassen, Molde
Av: Leiv Arne Kjøllmoen og Henriette Vedel
Regi, scenografi og kostyme: Leiv Arne Kjøllmoen
Koreografi: Rebekka Lund
Lysdesign: Oskar Sass
Med: Sebastian Legaard Engeland og Kaleb Haile
Ei varm og innsiktsfull framsyning om to skjøre gutar, omsorgssvikt, utanforskap, men også om gryande vennskap.
Framsyninga «Ping Pong» av scenekunstparet Kjøllmoen/Vedel blei opphaveleg skrive og sett opp i Danmark, produsert av Sjællands Teater FAIR PLAY. I 2022 blei den nominert til Reumert-prisen (tilsvarande vår Heddapris), og året etter blei den kåra til årets framsyning av den danske kulturpublikasjonen og nettstaden CPH Culture. I fjor produserte Tigerstadsteatret og Teatret Vårt ein norsk versjon som hadde premiere i Oslo i september 2024, og som denne hausten har turnert i Møre og Romsdal. Eg var i Molde og såg det som truleg var siste framsyninga. Det er å håpe at eg tek feil, for dette er ein produksjon som bør kunne få eit langt større publikum.
På bakgrunn av intervju med ei rekkje ungdomar i barnevernsystemet har Leiv Arne Kjøllmoen og Henriette Vedel skrive «Ping Pong» som handlar om to unge gutar på ein barnevernsinstitusjon. Sander (Sebastian Legaard Engeland) har vore der ei stund, medan Noah (Kaleb Haile) er nykomar. Båe har dei sine historier med omsorgssvikt og omfattande kontakt med barnevern, lærarar, fosterforeldre, ulike sakshandsamarar, terapeutar og andre vaksne som stort sett har det sams at dei nok vil gutane vel, men som likevel ikkje alltid rekk heilt fram.
Leiv Arne Kjøllmoen har ansvar for både regi, scenografi og kostyme. På ei scene som i hovudsak er eit bordtennisbord med to bakkvegger, også dei forma som slike bord, har han greidd å lage ei setting som han på kreativt vis får til å vere eit utal fysiske situasjonar, samstundes som tittelen og bordtennisbordet er som ein konstant bakanforliggande metafor. For jamvel om dei to gutane møtest ved eit bordtennisbord, så er det bildet av dette kjappe, tette ballspelet, der gutane blir kasteballar mellom institusjonar, heim og det meste, som er bakteppet, og der dei aldri får den roa og tilhøyrsla som dei treng. For å trekkje metaforen vidare, må dei også rett som det er tole ein og annan smash.
Dei to møtest og Sander inviterer på ein bordtenniskamp. Sander er utagerande, sjølvsikker (i alle fall utanpå), pratsam, aktiv, spontan, og understrekar heile tida at dei to ikkje skal bli venner, for han er berre i transitt til mora har kome i water og han kan reise heim. Inga grunn til å etablere vennskap i ein slik setting. Noah er langt meir introvert, varsam, og har, som vi etter kvart forstår meir av, ikkje same tankar og håp om å kome heim til mora si. Tvert om. Båe kan dei ha problem med å styre temperamentet sitt, men elles er dei to ganske ulike gutar ein stad midt i dei formative tenåra.
I tillegg til å vere desse to gutane, spelar Engeland og Haile også ei lang rekkje sakshandsamarar og andre vaksenpersonar rundt gutane, i tillegg til dei to mødrene, rett nok ganske stilisert. Det er openbert at Kjøllmoen/Vedel ikkje berre har gjort god research, men også lytta inngåande og sett seg inn i språk og veremåte til ungdomen. Dialogen mellom Sander og Noah er som ein verbal ping pong der replikkane blir kasta fram og attende og i eit språk som verkar både autentisk og særs truverdig. Og sjølv om tematikken er alvorleg og tidvis ganske trist, er det likevel mykje varme og lun humor. Og fine referansar til både porno, kvisete kroppsfiksering og Disneyfilmen om Bambi på isen. Det siste i ei særs sterk scene der dei to, truleg midtvinters, stikk av frå institusjonen og hamnar på eit islagt vatn der Noah får testa glattisen, for å nytte endå ein metafor for livet til desse gutane. Og der det blir særs dramatisk når isen viser seg å ikkje være sterk nok.
I ein times tid får vi presentert eit intenst og energisk spel mellom Sebastian Legaard Engeland og Kaleb Haile. Det går frå livstruande dramatikk via utagerande slåssing til fine, vare scener, alt truverdig og godt formidla. Sceneskifta er mange og brå, men blir handtert framifrå, og den nærast geniale bruken av bordtennisbordet til å illudere det mest, imponerte. Gutane er ulike, sårbare og tviheld på avstand, for dette er ungdomar som har brent seg og er redde for å knyte for nære kontaktar. Likevel utviklar det seg, sakte, særs gradvis, men likevel eit vennskap mellom dei to. Kjøllmoens regi er ei fin og utsøkt blanding av det vare, varme, og det langt meir alvorlege.
Framsyninga er sjølvsagt ein kritikk av dei sidene av barnevernet der ungdomar ikkje blir tilstrekkeleg sett eller blir kasteballar i staden for å finne ro og ei trygg hamn. Men ho er langt frå einsidig i kritikken, for desse ungdomane treng hjelp, og det finst både terapeutar for fosterfamiliar som ser dei og får det til. Men balansegangen er ikkje enkel. Denne vesle framsyninga gir eit varmt innblikk i to skjøre gutar, eit gryande vennskap og eit vanskeleg utanforskap. Som eg nemnde innleiingsvis, såg eg truleg siste framsyninga av denne produksjonen, men eg håpar for all del at eg tek feil, for det er langt fleire enn publikum i Oslogryta og i Møre og Romsdal som ville ha godt av å sjå «Ping Pong».