Amund Grimstad

TEATER

«Glassmenasjeriet»
Trøndelag Teater, Studioscena
Av: Tennessee Williams
Omsett av: Inger Hagerup
Regi: Johannes Holmen Dahl
Scenografi og kostyme: Nia Damerell
Lysdesign: Eivind Myren
Lyddesign: Jan Magne Høynes
Med: Ragne Grande, Anne Krigsvoll, Vetle Bergan og Jon Lockert Rohde

Teksttru, reindyrka, minimalistisk og med ein imponerande nyanserikdom i detaljane.

– Hovudproblemet ditt er at du manglar sjølvtillit, seier den «kjekke unge mannen» Jim O’Connor (Jon Lockert Rohde) til den blyge Laura Wingfield (Ragne Grande) i «Glassmenasjeriet» på Trøndelag Teater. Men det manglar så avgjort ikkje på sjølvtillit hjå folka bak denne oppsetjinga. Eg har knapt sett ei teaterframsyning med større fallhøgde med tanke på regi, scenografi og spel. Det er så vågalt, og kunne ha havarert fullstendig. Men med suveren tillit til Tennessee Williams’ tekst, sine eigne idear, og ikkje minst til publikum, lukkast dei eitt hundre prosent. Denne framsyninga er teater på sitt aller, aller beste.

«Glassmenasjeriet», eit særs sjølvbiografisk drama, var Tennessee Williams’ gjennombrot som dramatikar, og er i ettertid blitt eitt av verdas mest spela teaterstykke. I retrospekt, ti år etter, ser forfattarens alter ego, Tom (Vetle Bergan) attende på sin eigen dysfunksjonelle familie i USA i depresjonens 1930-tal. Faren har forlate heimen, og attende er den monomane og sjølvopptatte mora, Amanda (Anne Krigsvoll), Tom sjølv, som arbeider på eit skolager, skriv dikt i løynd og ønsker seg vekk, og Laura som er like skjør som dei glasfigurane ho samlar på. Prosjektet er å få Laura gift, og ein dag ser det nesten ut til å lukkast.

Mot eit tydeleg bakteppe av den politiske og økonomiske situasjonen på trettitalet, ikkje heilt ulik dagens USA, gir regissør Johannes Holmen Dahl oss innsikt i tre nærast desperate og desillusjonerte menneske, fanga i sin eigen lagnad. Saman med scenograf Nia Damerell har han vald ei heilt minimalistisk tilnærming der Williams’ tekst kombinert med stillferdig, saktegåande, men uvanleg nyanserikt spel held oss trollbundne i nesten tre timar.

På ei naken scene i scena der golv, vegg og himling går i eitt, blir aktørane sjølve slike glasfigurar som Laura samlar på.   Dei einaste rekvisittane er ein platespelar, ei eske med glasfigurar og ein karaffel. Og det er meir enn nok. For her er det tekst og spel som gjeld. Skodespelarane er lågmælte, tar seg god tid, lange pausar og replikkane får henge i lufta og dirre. Den einaste ytre staffasjen er diskret lysdesign av Eivind Myren og like nennsam lyddesign av Jan Magne Høynes. Resten er dialog og alt det usagte i eit framifrå og heilt eineståande ensemblespel toppa av ei så intens og sårbar Laura at eg finn ikkje ord. Med ein klår ide, vilje til gjennomføring, litt humor og ekstremt stram regi tek oss Johannes Holmen Dahl oss inn i det inste av desse tragiske og desperate menneska.