Amund Grimstad

TEATER

«Juleevangeliet –
The Smash Hit Musical, volume II»
Trøndelag Teater, Hovudscena
Av: Mads Bones og Olve Løseth
Komponist og musikalsk leiar: Kyrre Havdal
Songtekstar: Mads Bones
Regi: Mads Bones
Scenografi og kostyme: Olve Løseth
Koreografi: Martha Standal
Med: Olve Løseth, Henriette Marø, Leo Magnus de la Nuez, Mari Hauge Einbu, Malin Skjolde, Ida Göransson, Mads Bones, Ole Christian Gullvåg, Andreas Humlekjær, Ida Cecilie Klem og John Yngvar Fearnley.

 

Framleis er det nok litt å gå på, men årets versjon av «Juleevangeliet» var eit langt steg i riktig retning samanlikna med fjorårets.

Etter kjempesuksess med både «Nøtteknekkeren» (der dei hadde hjelp av Matilde Holdhus) og tre elleville sesongar med spelparodien «Slaget på Testiklestad», sette skodespelarane Mads Bones og Olve Løseth saman med komponisten Kyrre Havdal i fjor opp «Juleevangeliet -The Smash Hit Musical» på Gamle Scene på Trøndelag Teater. Det var eit overflødigheitshorn med eit vell av innfall og gags, flott musikk og ditto songtekstar, men sleit etter mitt syn med at dei ikkje heilt greidde å styre seg, og at alt, – nesten absolutt alt, skulle med. Men publikum elska det, og laurdag var det duka for ny premiere på same musikal, volume II, og nå hadde ensemblet fått ta skrittet inn på fullformatet på hovudscena. Sjølv om lesta er den same, er det mye nytt, og eit langt skritt framover.

Som kjent er det fire evangelistar, og Lukas har fått æra for å stå for den endelege fortolkinga av kva som skjedde då Maria, som altså var jomfru, fekk ein son med Gud, og der kjærasten hennar, Josef, berre godtok det heile. Ikkje heilt enkelt å tru på, og om ikkje eit teater nokon gong skulle kaste eit skråblikk på ei slik historie, ville scenekunsten ikkje gjere jobben sin. Då Bones, Løseth og Havdal fekk hand om eit femte, gløymd evangelium; «Olveus evangelium» som i langt større grad problematiserer jomfrufødselen, var det klårt for å presentere juleevangeliet i ei litt annleis innpakning.

I byen Nazareth, som av ein eller annan grunn er til forveksling lik Kardemomme by, har Josef (Leo Magnus de la Nuez) og Maria (Henriette Marø) nettopp forlova seg, men samstundes blir Maria gravid med Gud, eller «smelt på tjukken av Gud» som det heiter i ein av dei beste og mest elleville songinnslaga. Korleis skal Maria forklåre dette for Josef? Det er sjølvsagt ingen enkel sak, men når ho omsider gråtande har fått det ut, fortel ho på Therese Johaugs dalsbygd-dialekt at ho skal stå rakrygga i stormen. Ho legg til at ho spurde Gud fleire gonger om det var nokon fare med den kremen han ville ho skulle ha i seg, men han sa den var heilt trygg. Og sjå no kva som skjedde! Poenget var kanskje meir overraskande i fjor då Johaugsaka var ferskare, men nå har dei fått med seg meir, og tek dopingsaka/inseminasjonen heilt ut i det som framleis er eitt av framsyningas høgdepunkt.

Historia er ikkje så nøye på korkje kronologi eller geografi, men blir etter kvart ei ellevill og litt surrealistisk forteljing der Bibelens mange personar og dyr opptrer i godt kompaniskap med kjende menneske og situasjonar frå vår eiga tid. Det er sjølvironi og masse metateater, og med dei mange dagsaktuelle kommentarane, vil eg tru at framsyninga endrar seg frå dag til dag. Ettersom ho tar opp i seg ferske saker som oktoberbarn og indianarkostyme, kan ein ikkje melde denne oppsetjinga som ein vanleg fiks ferdig musikal, men meir som sin eigen sjanger i spennet mellom revy, politisk satire og syngespel. Her finn ho seg godt til rette, og sjølv om det framleis sikkert kunne ha vore stramma inn meir, er dramaturgien langt betre enn i fjor, og humoren ikkje like klein.

For her boblar det over av gags, tull og tøys, sylkvass politisk satire, treffsikker humor, og eit utal populærkulturelle referansar der det neppe er mogeleg å få med seg alle, men der det nok å ta av for både dei som er opptekne av Lothepus på eine sida, og spesielle særtrekk ved skodespelarutdanninga i Nord-Trøndelag på andre sida. Og alt er pakka vakkert inn i særs fengande musikk skrive av Kyrre Havdal som også er kapellmeister. At framsyninga har tatt steget inn på hovudscena, har gitt rom for store og forbausande godt koreograferte dansenummer der Martha Standals koreografi løftar framsyninga mange hakk.

Som vi veit, var det ikkje plass til Josef og Maria i herberget, men så dukkar Märtha (Ida Göransson) og hesten hennar uventa opp og byr på rom i ein stall. Märtha har spesialkompetanse på både stall, kongebarn og ikkje minst englar, så her er det duka for mye moro. Og når det syner seg at Jesusbarnet er ei jente, har Märtha også kompetanse på det området, for er det noko ho veit, så er det at jenter ikkje kan arve trona. Maria på si side får eit enormt forklåringsproblem overfor Gud når det syner seg at Jesus har innovertiss, men har lese seg til i skrifta at ein kan fornekte Vårherre tre gonger, så ho held tett i det lengste. Som lesaren forstår er her dei mest bisarre forviklingar, alt med juleevangeliet som bakteppe, men med hausten 2017 som den vel så viktige referansen. Slikt kan det bli mye humor av, og meir blir det etter fødselen då det kjem ei endelaus rekkje av besøkande til stallen. I fjor blei dette nærast som ei lang vareoppteljing, men sjølv om ikkje alle gjestane er like gode, er både dramaturgi og presentasjon stramma inn mange hakk. Og den politiske brodden er langt kvassare.

Olve Løseth, som nok er opphavet til «Olveus evangelium», er framifrå som både forteljar, herold og ikkje minst som erkeengelen Gabriel. Mads Bones, som spelar eit utal ulike roller, har også regien, og der han i fjor nok mista litt av oversikta, har han i år langt betre kontroll, og gjort mye god personinstruksjon. Elles kan det sjå ut til at ensemblet har fått relativt fritt leide til å herje litt som dei vil, slik det er naudsynt i ei framsyning som kan endre seg frå dag til dag. Og det greier dei heilt utmerka. Men den som verkeleg løftar årets produksjon samanlikna med fjorårets, er Mari Hauge Einbu som gjer ei energisk, infam, humoristisk og overtydande tolking av Herodes, den lett paranoide og eigentlege kongen i denne historia.

«Juleevangeliet – The Smash Hit Musical, volume II» er eit oppkome av idear, god, men også litt klein humor, ein passe porsjon bad taste, mye kvass politisk satire, ganske uskuldig herjing med religiøse dogme, framleis litt uferdig, men først og fremst god underhaldning.