Amund Grimstad

TEATER

«Påklederen»
Rogaland Teater, Teaterhallen
Av: Ronald Harwood
Omsett av: Torstein Bugge Høverstad
Regi og bearbeiding: Torfinn Nag
Scenografi og kostyme: Gjermund Andresen
Med: Espen Hana, Even Stormoen, Anette Hoff, Marianne Holter, Katharina Rudjord, Øyvind Angeltveit m.fl.

Eit litt vemodig, men også humoristisk blikk både bakover i tid, og backstage.

Bak det både triste og ganske komiske i «Påklederen» ligg det noko alderdommeleg og litt passé. Og jamvel om både Espen Hana og Even Stormoen tidvis briljerer i rollene, greier aldri denne framsyninga å løfte seg til å bli så mye meir enn eit vemodig skråblikk på noko som har vore.

Den britiske dramatikaren Ronald Harwood skreiv «Påklederen» (The Dresser) i 1980, truleg som eit ganske sjølvbiografisk drama etter fem år i teneste som personleg påkledar for Sir Donald Wolfit i hans Shakespearekompani på 50-talet. Harwood tek oss attende til blitskrigens England der den aldrande Sir (Even Stormoen) driv sin eigen kulturelle krig ved å spele Shakespeare trass i flyåtak og det ubegripelege brotsverk at Hitler har bomba det teateret Sir debuterte på. Jamvel om han så avgjort er ein dyktig skodespelar, har Sir eit sjølvbilde som er i største laget, og sviktande helse og råkøyr på seg sjølv gjer at han får eit samanbrot ein time før han skal spele King Lear for 227. gong. Han berre gret, hugsar ikkje replikkane, og helvete er laus. Kona (Anette Hoff), som sjølv spelar Cordelia, og den grå og trufaste Maggie (Marianne Holter) som er produsent, inspisient og alt administrativt i dette vesle kompaniet, vil avlyse framsyninga. Berre Sirs påkledar gjennom seksten år, Sebastian (Espen Hana) held roa og freistar å byggje Sir opp til å gjere nok ein entré.

Det blir eit nydeleg kammerspel mellom dei to med utveksling av ei rekkje referansar og metaforar både frå teateret og verdsdramatikken, og frå det langt meir trivielle. Jamvel om 1. akt er noko omstendeleg, er det i denne verbale duellen og duetten mellom dei to at eg finn framsyningas høgdepunkt, særleg fordi det blir spela av to så dyktige og røynde skodespelarar.

I andre akt er det både meir som skjer og strammare dramaturgi. Og sjølv om vi framleis får presentert det alvorlege blikket på spørsmål som aldringas og forfallets tragedie, det desperate ønsket og behovet alle har for å bli sett, og ikkje minst forholdet mellom herre og tenar, går framsyninga i større grad over til å bli komedie, meir på line med dei dei to produksjonane «Kollaps i kulissene» og «Panikk i kulissene» som for tida blir spela i Oslo og Trondheim. Men i denne akta får vi også sjå kor fabelaktig og effektiv Gjermund Andresens scenografiske løysing er der han greier å veksle synkront mellom tre scenebilde som gir publikum innblikk i kva som skjer både på og bak scena, og på same tid får bli del av framsyninga.